Artystyczne malowanie ścian,: O malarstwie ściennym

Co to jest malarstwo ścienne?

Jest to malowidło zazwyczaj dużych rozmiarów, malowane na ścianie albo przeznaczone do osadzenia na ścianie jako stały element wystroju budynku.

Klasyczną technika tej formy sztuki starożytnej uprawianej na Krecie i w Grecji jest fresk; jednak w klimacie bardziej wilgotnym, zwłaszcza w północnej Europie, stosowano także inne techniki. Najbardziej udaną alternatywą było w takim przypadku malowanie obrazu farbami olejnymi na płótnie, a następnie przyklejanie płótna do ściany. Technikę tę – znaną jako marouflege – stosował P. Puvis de Chavennes, najwybitniejszy twórca malowideł ściennych II poł. XIX wieku. Stłumione barwy jego obrazów znakomicie imitowały wrażenie, jakie wywołuje fresk.

W Azji tradycyjna metoda malarstwa ściennego wykorzystywała klej i wysuszony gips, ale w XI i XII w. znana tam była również typowa technika fresku, o czym świadczą badania malowideł ściennych w Tandźavur (Tanjore) w Indiach.

Malatura - część ornamentyki architektonicznej stanowiąca obraz malowany farbami, zwłaszcza na ścianie lub na drewnie, ale także na szkle (spotyka się także malatury podszkliwne). Malatury (malowidła) w architekturze najczęściej spotykane są w połączeniu z takimi technikami malarskimi jak fresk, graffiti, medalion, monochrom, polichromia, panneau, supraporta czy petroglig.

Mural

Jest to rodzaj malatury, nazwa pochodzenia hiszpańskiego oznaczająca w skrócie dzieło dekoracyjnego malarstwa ściennego, najczęściej monumentalne.

Malowidła takie, w zależności od intencji twórcy, mogą mieć na celu inspirację odbiorcy lub reklamę jakiegoś produktu..

Murale można zdefiniować jako wielkoformatową grafikę na ścianach budynków.

W Polsce w okresie PRL-u szczególnie upowszechniły się murale reklamujące Przedsiębiorstwa i instytucje, które zasadniczo reklamy nie potrzebowały, ponieważ najczęściej byli to monopoliści na rynku. Niemalże w każdym mieście była gdzieś namalowana reklama PKO, PZU czy Totalizatora Sportowego albo Pewexu. Były też reklamy lokalnych fabryk i zakładów. Na przykład w Łodzi do dziś można spotkać murale Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej, Dubois-Polino czy zakładów Pierwsza.

Graffiti

Dzieli się na malowanie "z ręki", a więc za pomocą samych farb oraz na malowanie z szablonów polegające na przykładaniu do ściany wcześniej wykonanych szablonów i pokrywaniu wolnych obszarów farbą.

Graffiti uliczne wykonywane jest też czasem za pomocą innych technik – np. pędzla i wodnej farby akrylowej, naśladuje się tutaj jednak zawsze efekty uzyskiwane za pomocą klasycznej metody z farbami w sprayu.

Do malowania graffiti najczęściej używa się sprayu (farba w aerozolu w puszkach) do tagów - markerów.

Historia graffiti

Jest to zwyczaj pisania po murach celem przekazania określonych treści, graffiti kojarzy się głównie z napisami na ścianie, trudno jest określić datę powstania tej sztuki. wielu badaczy uwarz że tego typu malarstwo miało swoje początki już w czasach starożytnych. Antyczne źródła informują, że po bitwie pod Cheroneją na budynkach Aten pojawiły się liczne napisy. Napis umieszczony na ścianie w celu przekazania jakiejś informacji najczęściej ośmieszające ówczesnych polityków. W Rzymie również pojawiały się napisy ośmieszające i krytykujące niektórych polityków, a nawet władców (m.in. Nerona). Napisy te nie zawsze jednak odnosiły się do polityki, często anonimowi autorzy wyrażali w nich uwielbienie dla niektórych sportowców, heter lub innych osób.

Początki graffiti

w dzisiejszym tego słowa znaczeniu sięgają przełomu lat 60. i 70. XX wieku, kiedy to popularne stały się tzw. tagi - wykonane flamastrem lub farbą stylizowane zapisy imion/pseudonimów młodych ludzi, którzy w ten sposób znakowali teren. Nieco wcześniej, bo już na początku lat 50., graffiti posługiwali się członkowie awangardowego ugrupowania Lettrist International (m.in. Isidore Isou, a następnie sytuacjoniści ( Guy Debord, Raoul Vaneigem, Ivan Chtcheglov). Ich wkład w upowszechnianie graffiti miał znaczący wpływ na paryski Maj '68 (m.in. słynne hasła: "Nigdy nie pracuj!", "Władza w ręce wyobraźni", "Plaża na ulicach"). Upowszechnienie farb w sprayu sprawiło, że napisy stały się większe, bardziej kolorowe i łatwiejsze do zauważenia. To właśnie tego typu formy stanowią graffiti w ścisłym znaczeniu.

Trudno jednoznacznie określić kiedy na ziemiach polskich pojawiały się pierwsze napisy na murach. Wiadomo, że w latach dwudziestych XIX wieku na ulicach Warszawy nieznani sprawcy umieszczali napisy w których ośmieszali okupujących kraj Rosjan, a przede wszystkim carskiego brata wielkiego księcia Konstantego. W przededniu wybuchu powstania listopadowego na drzwiach belwederu, siedziby wielkiego księcia pojawiła się złośliwa informacja, że pałac jest na sprzedaż. W czasie powstania listopadowego mury Warszawy pokryte były patriotycznymi napisami zachęcającymi Warszawiaków do walki i wytrwania. Podobne napisy pojawiały się w Warszawie i wielu innych polskich miastach w okresie kolejnych powstań narodowych oraz rewolucji 1905 roku, jak również w okresie I wojny światowej i późniejszych walk o granice odrodzonej Polski. W czasie II wojny swiatowej młodzi ludzie działający w konspiracji malowali na murach hasła ośmieszające okupanta. Nowy okres rozwoju graffiti to początek lat 80., a dokładniej czas stanu wojennego, kiedy to pojawiały się na ulicach wielu miast prace wykonywane za pomocą szablonów lub po prostu pędzla. Ta forma aktywności twórczej i politycznej przybrała na sile pod koniec lat 80. także za sprawą Pomarańczowej Alternatywy i wielu innych mniejszych grup lokalnych w Polsce. W tym czasie pojawiły się pierwsze fanziny przedstawiające prace z całego kraju i były to "Nie daj się złapać" z Poznania, "Maluj Mury" z Poznania, "Graffiti" z Warszawy i "Spray" z Piły, które przyczyniły się bardzo do popularyzowania graffiti. Okres ten dobrze przedstawia album wydany w 1991 roku "Polskie mury. Graffiti - sztuka czy wandalizm". Tak zwana nowa fala graffiti nastąpiła w latach 1992 - 1994, gdy grupa osób stosujących wcześniej technikę szablonową zaczęło malować ręcznie już tylko za pomocą farb w sprayu. Pozwoliło na to pojawienie się w sprzedaży pierwszych farb w aerozolu. Rozwój kontaktów, techniki i wymiany umiejętności możliwy był za sprawą Festiwali Graffiti, które odbyły się w 1994 roku w Lidzbarku Warmińskim i w 1995 roku w Bartoszycach, a także dzięki pojawieniu się nowego numeru Fanzina "Maluj Mury" i "Brain Damage". Dalszy rozkwit graffiti to jego popularyzowanie w takich gazetach młodzieżowych jak "X" czy "Ślizg".

Graffiti ma dzisiaj także niezaprzeczalne znaczenie polityczne. Oprócz wspomnianej wyżej dwuznaczności łączącej się z legalnością tworzenia, nie można nie doceniać wpływu graffiti na ruch antyglobalistyczny, kiedy to w czasie kontr szczytów ulice miast pokrywają się politycznymi hasłami.

Ostatnio jednak graffiti nie jest tylko wyrazem buntu, a grafficiarze umieszczają swoje dzieła na budynkach prywatnych firm czy punktów usługowych, tworząc w ten sposób specyficzną dla tych jednostek reklamą

zewnętrzną.

GALERIA PRAC